Łatwo zauważyć, że dzieci i młodzi ludzie częściej się śmieją, zdecydowanie mniej się przejmują i ogólnie są w lepszym humorze niż przeciętni seniorzy. Mają również więcej energii i witalności, choć trzeba przyznać, że wśród seniorów też coraz częściej zdarzają się chlubne wyjątki. Wpływ na zachowanie wewnętrznej młodości ma nie tylko brak trudnych doświadczeń życiowych i dobre zdrowie, ale również brak nawyków zamartwiania się, narzekania i pesymistycznego nastawienia do świata.
Istnieją trzy odmienne sposoby liczenia wieku:
- wiek chronologiczny – mierzony według kalendarza i upływu lat
- wiek biologiczny – tzw. wiek ciała człowieka określany na podstawie stanu narządów wewnętrznych, kondycji żył i tętnic, wydolności płuc oraz sprawności pracy mózgu
- wiek psychiczny – subiektywne odczuwanie siebie, wewnętrzne poczucie wieku.
Człowiek nie ma wpływu na wiek chronologiczny, ponieważ data urodzenie jest niezmienna. Natomiast wiek biologiczny zależy od konkretnych aktywności, np. od tego jak traktuje i pielęgnuje się ciało i umysł, od diety, ilości snu i wypoczynku oraz aktywności fizycznej. Ilość stresów i napięć, przewaga sukcesów lub porażek, osobiste lub zdystansowane podejście do przeżywanych wydarzeń wpływa bezpośrednio na stan komórek i tkanek. Dlatego nie ma dwóch osób w tym samym wieku chronologicznym, których kondycja fizyczna byłaby identyczna, ponieważ każdy sam na nią pracuje. Mamy realny wpływ na nasz wiek psychiczny. Nie zmienimy charakteru i osobowości, ale wszystkie inne czynniki zależą już od indywidualnych wyborów. Oczywiście nie możemy wymazać też przeszłości i trudnych czy traumatycznych przeżyć, ale mamy wpływ na to jak je przeżywamy i co dalej z nimi robimy. Wiek psychiczny może ulec zmianie. Jeśli człowiek dostrzega, że przyzwyczajenia, nawyki i styl życia powinny zostać zmienione, to każde konkretne działanie przyczynia się do wewnętrznej przemiany poprzez tworzenie nowych ścieżek neuronowych, do innego postrzegania świata i reakcji na otoczenie.
Warto zatem poznać pozytywne czynniki opóźniające procesy starzenia. Należą do nich:
- szczęśliwe małżeństwo, udany związek
- zadowolenie z pracy
- łatwość wyrażania emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych
- udane życie seksualne
- zdolność do tworzenia i podtrzymywania bliskich przyjaźni
- regularny odpoczynek i urlop
- radosne spędzanie wolnego czasu
- pielęgnowanie pasji i posiadanie hobby
- poczucie kontroli nad życiem osobistym
- optymistyczny stosunek do przyszłości
- poczucie bezpieczeństwa finansowego.
Wśród czynniki, których warto dla odmiany unikać, ponieważ przyspieszają starzenie, znajdują się:
- brak regularnego rozkładu dnia i pracy
- niezadowolenie z pracy
- depresja
- niezdolność do wyrażania emocji
- poczucie braku wpływu i niemożności zmiany siebie
- samotność
- problemy finansowe, długi
- przepracowanie
- nawykowe lub nadmierne zamartwianie się
- rozpamiętywanie przeszłości
- nieustanna irytacja, drażliwość
- nieumiejętność wyrażania i tłumienie gniewu
- krytykowanie siebie i innych.
Lista czynników przyspieszających i opóźniających starzenie jest długa. Na podstawie wymienionych pozytywnych i negatywnych zachowań możemy łatwo dokonać bilansu życiowego i określić zarówno te pozytywne obszary egzystencji, jak i elementy wymagające zmiany.
